kelas XII APK 1
Ajeng
Mutiaraningsih (03)
Anisya
Galuh Shelayanti (14)
Aprilia
Anita Sari (15)
Dian
Dwi Kustatiria (38)
Udin Pengen Mlebu Swarga
![]() |
Dening: Adam Yudhistira
Seneng ing praupane Udin padang kayata
langit tengah dina. Dheweke lungguh ing bale-bale pring karo ngenteni andharane
ibuke ngenani swarga. Ora ana liane sing bisa gawe Udin seneng lan pengen weruh
sakliyane swarga. Wiwit cilik Udin mung urip karo ibuke. Menawa dheweke kangen
karo bapake, dheweke bakal nangis lan takon ngenani swarga, amarga saben takon
ngenani bapake, ibuke mesti menehi siji jawaban seng disenengi: bapak ana ing
swarga.
“Wonten swarga, kula saged kepanggih
kaliyan bapak?” takon Udin.
“Oh mesti,” wangsulane Julaiha.”Ing
kono bapak ngenteni awake dewe, kowe bisa pethuk bapak ing swarga yen kowe
sregep salat, le. Kowe wes salat?”
“Kulo nembe bibar salat luhur, Mak”wangsulane
Udin seneng.
“Iya apik.” Wangsulane Julaiha karo
ngelus batuke anake. “Kowe mesti pethuk bapak ing
swarga.”
Udin manthuk-manthuk, sakwise kui
nggeret tangane ibuke. “Kulo kesah rumiyin, Mak. Mang Kasim sampun ngrantosi
kulo wonten dermaga,assalamualaikum...”omonge sakwise ngambung tangane Julaiha.
“Walaikumsalam, ati-ati, le.”
Julaiha ndelok awake bocah cilik kuwi karo dada ringkih kayata diantem kayu
eri. Udin mesti kangen bapake. Kangen kang ora bakal teka muara.
***
Sakwise muleh sekolah, Udin mangkat
ing dermaga metuki Mang Kasim. Karo praune, Mang Kasim kerep ngejak Udin ngeterne
asil bumi saka desa-desa ing pesisir sing arep didol ing kutha kabupaten. Jalur
kali dadi pilihan warga siji-sijine, amarga dalan aspal urung teko desane.
Biasane, sakwise ngrewangi Mang
Kasim, Udin lungguh ing dermaga nganti sore. Panggon kui sakjane ora patut diarani
dermaga, nanging warga sakiwo tengene wis kadung ngarani dermaga. Mung ana siji
gubuk cilik sing gendhenge godong nipah lan pirang-pirang cagak kayu kanggo
nyantolne tali prauing kono. Gubuk iku nggone Mang Kasim. Panggonane pas madep
kali lan bukit-bukit.
Udin nate dicritani
guru agamane, menawa ana ing swarga mili kali–kali lan gunung–gunung kang
padhang. Surup kang murup lan ngolesi cahya ana ing dhuwure kali , werna rada
abang kang mbungkus bukit-bukit, gawe Udin ngrasakake apa kang dicritakake guru
agamane.
“Mang, menapa panjenengan natos
tindak dhateng swarga ?” takon Udin menyang wong lanang rambut putih kang
lungguh ana sisihe nggulung jala kang kekoyak. Awan wis ganti surup pas Udin
mbalang takon kui neng Mang Kasim.
Wong lanang tuwa iku ngguyu banter,
“ Yen pengen menyang swarga berarti aku kudu mati dhisik Din.”
“Menawi mekaten bapak kula sampun
seda.”Sawangane mata bocah iku nleset nembus awang–awang kabur ing manik
langit. Mata lugu iku kekaca–kaca. “Ibu mesti nggunem menawi bapak wonten
swarga.“
Mang Kasim narik ambegan, “Iya ibumu
bener,Din. Bapakmu ana ing swarga.”
Mang Kasim ngingeti praupane Udin karo
dada kabungkus rasa nelangsa. Kadhelok saka sawangane, wong tuwa iku tresna
banget marang Udin. Isih nemplek ing pangelinge wektu Sobari dikabarne mati
sepuluh taun mbiyen. Wektu iku Udin isih ana jero wetenge Julaiha. Wektu awan
naas iku, dheweke lan wong–wong liya nandu awake Sobari kang mati ketiban kayu
ing alas kelingi.
“Kenangapa wong kudu mati dhisik
supaya isa menyang swarga?”takon Udin mecahne lamunane Mang Kasim. Wong lanang
tuwa pakulitan tembaga iku mikirne prakara kui. Dheweke kelangan tetembungan.
Mang Kasim nggoleki tembung kang penak dicerna pikirane bocah saumurane Udin.
Siji kewan kinjeng abang mencok ana pucuke godhong keladi,banjur miber maneh. Kinjeng
iku njentit–njentitne buntute neng sak nduwure kali kang mili anteng.
“Kowe nate ndelok kinjeng metu soko
buthunge kumbang banyu?” takon Mang Kasim.
Udin manthuk-manthuk. Mang Kasim
mesem. Ora mungkin Udin ora ngerti. Bocah kui meh ngentekne separo wektune neng
pinggir kali, ora mungkin yen dheweke ora eruh cikal bakal anane kinjeng sing
kerep dheweke cekeli wektu ngrasa waleh amarga ora ana amotan utawa arus kali
ora kekancan.
“Kaya ngono kethoke carane menyang
swarga” jawabe Mang Kasim sak isa- isane.” Kumbang banyu kudu mati dhisik
supaya dadi kinjeng. Kinjeng kang nduwe elarlan isa miber neng ngendi–endi.
Mata Udin metu cahyane krungu
jlentrehane kuwi, “Oh yen aku nduwe elar lan isa miber. Aku isa nyusul bapak
menyang swarga,” jarene karo ngadek ndaplangaketangan kaya wis cumepak arep
miber.
“Aja dhisik” kowe isih enom banget”
guyon Mang Kasim. Wong lanang tuwa iku ngguyu towo. Dheweke banjur nggantung
jala lan ngombe kopi sing wis arep anyep kesebul angin. Ana rasa pait nglontor
neng dada wong lanang tuwa iku, rasa pait sing beda karo rasa paite kopi sing
disesepe.
Ing
swasonokuwiUdinmungbisameneng. Sirahemungbisamanthuk-manthuk.
Mungesemansing kaempetinglambene.Eseman sing mbingungakemungUdin sing werohapa sing didelikake.Bocahikungadegsaka
panggonanelungguhlanmlayubanter ninggalakemangKasimngadeging
joganblabakdermaga.
"He,
Udin.Awakmuarepmenyangngendi?"
"Kula,badhetindakdhatengswarga!” wangsulaneUdintanponoleh.Dhewekemlayukarondaplangaketangane.
Saikikarongobah-ngobahaketanganekayatatenananmiber.UdinsoyoadohninggalakedermagalangubukeMangKasim. Wonglanangtuwaikumungbisamesemngingeti awake Udin sing ilangsakamburienggokannjero
sing dirumbukisuketteki.
***
Wayahwengiwesawit. Mbulanmbakarpucuk-pucuke wit-witan.Julaihauwesmerem,
nangingUdin isihdurung turu. Mripatebocahikunerawanglangit-langit.
OmonganeMangKasimwingiisehkrungu-krunguingkupinge : caralungomenyangswargamungsiji, dhewek e
kudu mati dhisik. Omonganeiku kaya pulut sing ngubetpikiraneUdin.
Nemplekkenceng ngantigawegagasaningsirahe.
Udinkangen
tenan. Dhewekekepengincepetnemonibapake.Udinmungmencepnyawangkanca-kancanedolanankarobapake. Tapidhewekeora.
Mungibu sing anaingsabendinane.
MungMangKasim. Udinmeremakemripate. Dhewekengrungokake sworo-sworoingnjerosirahekaroatidicegatpitakonan.
"Kaya
aparupaneswarga?
Apaana bapakingswarga?
Kaya mangkono sworo-sworoingsiraheUdin.Kabehsyarat lungomenyangswargauwis dicepakake. Dheweke ora nateninggalakesalat, amargajareibune,
salatikusyaratutamamlebuswarga.Udinyauwisnyepakake bubuk sing uwisdheweketemokakeinggubukeMangKasim.
Dheweke isih elengpraupane sing tegangwongLanangtuwaikunalika dheweke nyandakbubukkuwi.
"Awakmubisamati!"jeriteMangKasimkaromripatemendelik."Ikububukputas. Yen didhelokuwongsakdeso awake dewebisa kenek
prakara.”
Udin mesem. Akal buluse bisa
ngelabui Mang Kasim. Dheweke apus-apus mbalekake bubuk kui ing panggonane lan
Mang Kasim percaya. Nalika wong lanang tuwa iku nylemur, Udin nyamber njupuk
bubuk kui meneh, sawise kui nyimpen ing
walik sak klambine.
Sak
iki kabeh uwes siap. Udin arep miwiti dalan mlebu swarga. Pisan-pisan bocah kui
nglirik ibuke, neliti sepira angklere ibuke kui turu. Udin nyenggol sikile,
mastekake ibuke uwes kalelep ing njero impi. Sawise percaya tenan, lagi dheweke
tangi lan medhun saka panggonan turu
tanpa ana swara.
Bubuk kui dikutahne ing njero gelas
plastik, sakwise kui diudek karo banyu. Sawise rada kecampur, Udin mbalek ing
kamar. Dheweke ndeleh gelas kui ing
dhuwur meja sisih tengen panggonan
turune.Udin ngenteni adzan subuh muni, lagek dheweke arep mangkat neng swarga.
Wektu mlaku kanthi alon-alon. Kewan
wengi ing njaba lan cecak ing dhuwur plapon omah nyanyi syahdu. Sawentara
kui ing dhuwur panggonan turune, Udin isih tresna mbukak
mata. Atine bocah kui dibayang-bayangi prakara-prakara sing gawe atine bingung.
“Kepriye yen bapake ora kenal karo
dheweke? opo kepriye yen bapake ora ana ing Swarga?”
***
Mang Kasim mlayu menggeh-menggeh.
Dheweke krungu kabar menawa awan kui ana penduduk sing mati ngombe racun. Rasa
wedi nusuk-nusuk. Alesan wedine iku kuat banget. Bubuk putas sing dheweke
simpen ing dhuwur gubug ilang. Ora ana sing liya, pelakune mesti Udin. Firasate
ora mungkin salah menawa elingomongane karo bocah kui dhek ingi. Mlayune Mang
Kasim kaendhek. Gendera kuning mancep alom ingngarep lawang. Swara uwong-uwong nangis
krungu jelas saka njobo.
“Sapa sing mati?” Takone Mang Kasim
marang uwong-uwong. Ora ana sing njawab. Karodengkul dredeg, wong lanang tuwa
iku mlebu omah sing dibeki para pelayat. Ing ngarep lawang, wong lanang iku
ngadek kaku.
“Julaiha ngombe racun,”bisikewong
wedoksetengah tuwa.
“Iya, cethek tenan pikirane. Apa ora
mikir nasibe Udin?” sambung wong wedok liyakaro nada prihatin.
Mang Kasim lungguh lemes. Para
pelayat isih terus teko. Nanging ing antaranewong-wong sing nglayat kuiora
anasingngerti menawa dhek ingi bengi sawise Udin turu, Julaiha tangi amarga
ngelak. Wong wedok kuindelokgelas plastik isine banyu putih ing dhuwur meja. Dhewekengombe
nganti enthek ora ana sisa.***
Udin Ingin Pergi ke Surga
Oleh : Adam Yudhistira
![]() |
Gembira di wajah Udin secerah langit
tengah hari. Ia duduk di bale-bale bambu sembari menantikan penjelasan ibunya tentang surga. Tidak ada
hal lain yang bisa membuat Udin begitu gembira sekaligus penasaran selain
surga. Sejak kecil Udin hanya tinggal bersama ibunya. Bila ia sedang merindukan
sosok bapaknya, maka ia akan merengek-rengek dan bertanya tentang surga, sebab
setiap kali ia bertanya tentang bapaknya, maka ibunya pasti memberi satu
jawaban yang disukainya: bapaknya ada di surga.
"Di surga, aku betul bisa
bertemu dengan bapak?" tanya Udin.
“Oh
tentu,”sahut Julaiha. “Di sana bapak menunggu kita. Kau bisa bertemu
bapak di surga asal kau rajin salat, Nak. Kau sudah salat?”
“Aku baru selesai salat Zuhur, Mak,”jawab
Udin riang.
“Iya, baguslah,”jawab Julaiha sembari
mengusap kening anaknya. “Kau pasti akan bertemu bapak di surga.”
Udin mengangguk kemudian meraih
tangan ibunya. “Aku pergi dulu, Mak. Mang Kasim pasti sudah menungguku di
dermaga, assalamualaikum....”katanya usai mencium punggung tangan Julaiha.
“Walaikumsalam, hati-hati, Nak.”Julaiha
memandangi tubuh bocah kecil itu dengan dada rengkah seperti dihantam kayu
berduri. Udin selalu merindukan bapaknya. Sungguh sebuah kerinduan yang tak
akan pernah sampai ke muara.
***
Selepas pulang sekolah Udin pergi ke
dermaga menemui Mang Kasim. Dengan perahunya, Mang Kasim kerap mengajak Udin
mengantar hasil bumi dari desa-desa di pesisir yang hendak dijual ke kota
kabupaten. Jalur sungai menjadi pilihan penduduk satu-satunya, sebab jalan
beraspal belum sampai ke desa mereka.
Biasanya, selesai membantu Mang
Kasim, Udin akan duduk di dermaga sampai senja. Tempat itu sebetulnya tidak
layak disebut dermaga, tapi penduduk sekitar sudah kadung menyebutnya dermaga.
Hanya ada sebuah gubug kecil beratap daun nipah dan beberapa tonggak kayu untuk
menautkan tali perahu di sana. Gubug itu milik Mang Kasim. Letaknya tepat
menghadap ke sungai dan perbukitan.
Udin pernah diceritai guru agamanya,
bahwa di surga mengalir sungai-sungai dan gunung-gunung bercahaya. Senja yang
berkilau dan mengoleskan pendarnya di permukaan sunga, warna kemerahan yang
membungkus perbukitan, membuat Udin menjiwai apa yang diceritakan guru
agamanya.
“Mang, apa kau pernah pergi ke surga?”tanya
Udin pada lelaki beruban yang sedang duduk di sampingnya menjirat jala yang terkoyak.
Siang hari sudah berganti menjadi senja ketika Udin melempar tanya itu pada
Mang Kasim.
Lelaki tua itu terkekeh, “Kalau ingin
pergi ke Surga berarti aku harus mati dulu, Din.”
“Kalau begitu Bapakku memang sudah
mati.”Pandangan mata bocah itu lesat menembus awan-awan pirau di manik langit.
Bola mata lugu itu berkaca-kaca. “Ibu selalu bilang kalau Bapak ada di Surga.”
Mang Kasim menghela napas. “Iya Ibumu
memang benar, Din. Bapakmu ada di Surga.”
Mang Kasim menatap wajah Udin dengan
dada disamaki rasa haru. Terlihat dari tatapannya, lelaki tua itu sangat
meyayangi Udin. Masih lekat dalam ingatannya ketika Sobari dikabarkan tewas
sepuluh tahun silam. Ketika itu Udin masih di dalam perut Julaiha. Di siang
naas itu, ia dan orang-orang menandu tubuh Sobari yang mati ditimpa kayu di
hutan Kelingi.
“Kenapa orang harus mati dulu agar
bisa pergi ke Surga?”tanya Udin memecah lamunan Mang Kasim. Lelaki tua berkulit
tembaga itu tercenung. Ia kehilangan kata-kata. Mang Kasim mencari kata paling
mudah untuk dicerna pikiran kanak-kanak Udin. Seekor capung merah hinggap di
ujung daun keladi, kemudian terbang lagi. Capung itu menjentik-jentikkan
ekornya di permukaan sungai yang mengalir begitu tenang.
“Kau pernah melihat capung keluar
dari punggung kumbang air?”tanya Mang Kasim.
Udin mengangguk. Mang Kasim tersenyum. Tak mungkin pula Udin
tak tahu. Bocah itu nyaris menghabiskan separuh waktunya di pinggir sungai,
mustahil ia tak tahu cikal bakal adanya capung yang kerap ia tangkapi bila
sedang merasa bosan lantaran tak ada muatan atau jika arus sungai sedang tidak
bersahabat.
“Seperti itulah mungkin cara menuju
surga,”jawab Mang Kasim sebisa-bisanya. “Kumbang air harus mati dulu agar bisa
menjadi capung. Capung yang bersayap dan dapat terbang ke banyak tempat.”
Mata Udin berbinar mendengar
penjelasan itu, “Oh jika aku punya sayap dan bisa terbang. Aku bisa menyusul
bapak ke surga,”katanya sambil berdiri merentangkan tangan seperti bersiap
untuk terbang.
“Jangan dulu. Kau masih terlalu muda,”seloroh
Mang Kasim. Lelaki tua itu tertawa hambar. Ia lalu menggantung jala dan meneguk
kopi yang mulai dingin ditiup angin. Ada rasa pahit yang menggelontor di dada
lelaki tua itu, rasa pahit yang berbeda dari rasa pahit kopi yang disesapnya.
Sesaat Udin terdiam. Kepala kecil itu
mengangguk-angguk. Senyum terkulum di bibirnya. Senyum misterius yang hanya
Udin yang tahu apa rahasianya. Bocah itu bangkit dari duduknya dan berlari
cepat meninggalkan Mang Kasim tegak di lantai papan dermaga.
“Hei,Udin. Kau mau ke mana!?”
“Aku mau pergi ke surga!”jawab Udin
tanpa menoleh. Ia berlari sambil merentangkan tangan. Kali ini dengan
mengepak-ngepakan tangannya seolah betul-betul sedang terbang. Udin makin jauh
meninggalkan dermaga dan gubug Mang Kasim. Lelaki tua itu hanya bisa tersenyum saat
menatap tubuh Udin yang lenyap ke balik tikungan setapak yang dirimbuni semak
ilalang.
***
Malam sudah terlampau tua. Bulan
membakar pucuk-pucuk pepohonan. Julaiha sudah terlelap, tapi Udin masih
terjaga. Mata bocah itu liar menerawang ke langit-langit. Kata-kata Mang Kasim
kemarin terngiang-ngiang di telinganya: cara pergi ke Surga cuma satu, ia harus
mati dulu. Kata-kata itu seperti pulut yang menjerat pikiran Udin. Melekat erat
hingga menciptakan ilham di kepalanya.
Udin betul-betul rindu. Ia ingin
segera menemui bapaknya. Udin acap kali murung melihat teman-temannya bermain
bersama bapak mereka. Sedangkan ia tidak. Cuma ada ibu dalam hari-harinya. Cuma
ada Mang Kasim. Udin memejamkan matanya. Ia mendengarkan suara-suara di dalam
kepalanya dengan hati dicekat tanda tanya.
“Seperti apa rupanya surga? Adakah
Bapak di Surga?”
Demikian suara-suara dalam kepala
Udin. Semua syarat pergi ke Surga sudah disiapkan. Ia tak pernah meninggalkan
salat, sebab kata ibunya, salat adalah syarat utama masuk Surga. Udin juga
telah menyiapkan bubuk yang ia temukan di gubug Mang Kasim. Ia masih ingat raut tegang lelaki tua itu
ketika ia menyentuh bubuk itu.
“Kau bisa mati!”jerit Mang Kasim
dengan mata melotot. “Itu bubuk putas. Kalau dilihat orang sekampung bisa kena
masalah kita!”
Udin tersenyum. Akal bulusnya
berhasil mengelabui Mang Kasim. Ia berpura mengembalikan bubuk itu ke tempatnya
dan Mang Kasim percaya. Saat lelaki tua itu silap mata, Udin menyambar bubuk
itu lagi, lalu menyimpannya ke balik saku.
Sekarang semuanya sudah siap. Udin akan memulai perjalanannya
ke surga. Sesekali bocah itu melirik ibunya, meneliti seberapa lelap perempuan
itu tertidur. Udin menyenggol kakinya, memastikan ibunya telah terbenam dalam
mimpi. Setelah betul-betul yakin, barulah ia bangkit dan turun dari tempat
tidur tanpa bersuara.
Bubuk itu ia tumpahkan ke dalam
cangkir plastik, kemudian diaduknya dengan air. Setelah cukup larut, Udin
kembali ke kamar. Ia meletakkan cangkir itu ke atas meja di sisi kanan tempat
tidurnya. Udin menunggu azan Subuh bergema, baru ia akan berangkat ke surga.
Waktu berjalan tertatih-tatih.
Serangga malam di luar dan cicak di dinding papan rumah bernyanyi syahdu.
Sementara di atas tempat tidurnya, Udin masih setia membuka mata. Benak bocah
itu ditaburi kemungkinan-kemungkinan yang membuat hatinya ragu. “Bagaimana
kalau Bapak tidak mengenalinya? Atau bagaimana kalau Bapak tidak ada di Surga?”
***
Mang Kasim berlari terengah-engah. Ia
mendengar kabar bahwa siang itu ada penduduk yang mati minum racun. Rasa takut
menusuk-nusuk. Alasan ketakutan itu teramat kuat. Bubuk putas yang ia simpan di
atap gubug hilang. Tidak ada yang lain, pelakunya pasti Udin. Firasatnya tidak
akan salah bila mengingat percakapan dengan bocah itu kemarin. Lari Mang Kasim
terhenti. Bendera kuning terpancang layu di depan pintu. Suara orang-orang
menangis terdengar jelas dari luar.
“Siapa yang meninggal?”tanya Mang
Kasim pada orang-orang. Tidak ada yang menjawab. Dengan lutut gemetar, lelaki
tua itu masuk ke rumah yang disesaki para pelayat. Di muka pintu lelaki itu
terpancang kaku.
“Julaiha minum racun,”bisik seorang
perempuan paruh baya.
“Iya, dangkal nian keputusannya. Apa
tak terpikir olehnya nasib Udin?”sambung perempuan lain dengan nada prihatin.
Mang Kasim terduduk lemas. Para
pelayat masih terus berdatangan. Namun di antara mereka tidak ada yang tahu
bahwa tadi malam selepas Udin tertidur, Julaiha terbangun karena haus.
Perempuan itu melihat cangkir plastik berisi air putih di atas meja. Ia
meminumnya hingga tandas tak tersisa.***
Sumber:
http://www.riaupos.co/3118-spesial-udin-ingin-pergi-ke-surga.htm
Tidak ada komentar:
Posting Komentar