Minggu, 14 Oktober 2018

sorote rembulan


SOROTE REMBULAN

Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19 Agustus 2018)

Sorote rembulan ilustrasine Rendra Purnama/Republika
Neng jobo, sorote rembulan. Nanging neng sudut omah, peteng. Jame lan Latifa mesti mateni lampu saben Jame lan Latifa lungguh neng sudut omah. Yen godhong wit tanjung neng pager ngareo omah ora katon lemu, ndekri sorote rembulan bakal nggambarake wajahe Jame lan Latifa.

Kudune awake iki ngopeni kucing.jare Jame.
Nyapo ora awit dhisik, Jame? Awake dhewe bisa milih jenis sing awake dhewe senengi.saurane Latifa.
Jame nyecekne rokok neng jero asbak. Sakwise kui banjur ngombe kopi.
“Aku khawatir karo alergimu. Miturut mu, apa ana jenis kucing sing ora gampang rontok ulune?”
Latifa banjur mikir karo nuthuk bathuke gawe drijine. “Aku ngerti,” saure Latifa. Nanging suarane Latifa kuwawa saka suarane telepon.
Jame ngangkat telepon kuwi banjur omong-omongan karo wong. Neng mburi omongan, Jame tangkluk-tangkluk karo noleh menyang Latifa. “Ibu” saurane Latifa nanging lirih, karo ngadohake telepon saka kupinge.
“Ana apa?” takon Latifa sakbare Jame menehake telepon neng dhuwure meja. “Kucing.”
Latifa banjur mlilik i Jame. Jame katon resah.
 “Kucing sing ditresnani ibu ilang. Wes pirang-pirang dina, ibu katon resah.”
“Joan ilang?” takone Latifa kaya ora percoyo.
Jame namung ngangguk. Pas enek kesempatan, Latifa tau cethuk karo Joan. Pas biyen prei., Jame ngajak muleh menyang desane. Ameh seminggu, Latifa sing paling sregep ngurusi kucing kui, karo mikirne alergine. Nanging kucing sing buntute dhawa ulune ora gampang rontok.
“limang tahun iki ibuk seneng ngingu kucing, ora mung Joan tok, sek ono 2 utawa 3 liane, ibuk nelongso nek kucing e ginio-ginio”
“ndekri ibuk butuh akeh konco neng griya,” saurane Latifa.
Jame meneng sediluk. Sak bare Jame rabi karo Latifa lan kudu omah-omah adoh soko kuto kelairane, ibune neng omah karo bapake tok. Bapake iku pensiunan tentara sing seneng ngentekno wektu gawe mancing lan neng sawah.
“ndekri rasa ne koyo awake,” saure Jame lirih.
Ukara cekak Jame sing biasa- biasa wae iku mbekas neng ati ne Latifa. Jame ngomong hal sing lagi nggambarne suasana atine bengi iku.
Bulan nyelorot lan langit resik ing wengi purnama iku. Nanging ing sudut omah, remang-remang wae. Slorot lampu soko mah njobo nembus celah serambu. Slorot bulan urung sanggup nembus godongan wit tanjung lan gendheng omah.
“dadi, jenis kucing opo sing miturutmu ora beresiko kanggo alergimu iku?”
Latifa ngusulke kucing russian blue. Nanging yo ora popo nek olehe kucing javanese enom sing ayu lan werno coklat.
“koyo kucing sing disenengi ibu,” tegese Latifa.
Jame setuju karo sarane Latifa. Jame nyaranke kabeh neng Latifa mergo Jame ora mudeng perkoro kucing.
“iso tak bayangne, pie senenge Hilda nek nduwe kucing. Koe eleng pora? Pas anak iku nangis, ora gelem di jak mulih soko omahe tonggo goro-goro enek kucing. Padahal mung kucing ndeso biasa.”
“Iyo aku mesti eling. Nanging koyok.e, anak kui ora mrene maneh.”
“Ana apa? Pirang-pirang dina iki aku ora weroh dewek.e karo kowe.”
Latifa ngusahakne ngguyu. Sakbare nikmati kopine pirang sesepan, deweke nyritakake sesuatu karo suara kang abot.
“Soko seng tak tangkep, ibuk e ora pernah lilo yen anak kui mangkone arep luwih cedak karo awak e dewe tinimbang karo uwong tuwane dewe.”
“Apa kui uduk rasa khawatir kang keluwihan?”
“ Aku ora weroh, Jame. Awak e dewe ora pernah weroh jenis perasaan macem opo kui, sakurung e awak e dewe bener-bener dadi owong tuwa,” saurane Latifa, sakurunge arep ngalih saka lungguhan.
Sakteruse meneng. Jame isih lungguh neng omah disambi ngrokok. Keri-keri iki Jame lan Latifa turune bengi-bengi. Dewek e kerep ngentekne wektu kanggo menyang pantai lan ngafe sing ana lagune The Beatles. Nanging wengi iki deweke milih meneng neng omah.
Bosen neng omah, Jame metu mbukak pager. Gang ngarep omah sepi. Slorot bulan mantulke bayangane awake Jame neng aspalan. Jame kelingan Hilda bocah limang taun sing gawene enek omahe. Hilda anak ke loro saka Rahma adik ipare
Saka pirang-pirang kesempatan, Jame pernah menceritakan dongeng babagan peri bulan menyang bocah kui.
“Hilda,” bisikane Jame.
***
Jame lagek wae ngrampungne nguwak hajate, pas krunggu hal sing nyurigakne neng jeding sekolah. Jame nyedak neng sumber suara sing soko jeding sing lawange ditempleki tulisan “lawang rusak, ojo dibukak!“ pas nyedakne kuping nyang lawang,suara kui soyo jelas.
suara-suara kaya uwong bingung. Kedorong karo rasa penasaran, Jame banjur muter gagang lawang iku.
Ora disangka, ujuk-ujuk wae lawang kui dibukak kanthi posisi miring lan nyaris ambruk amarga salah siji engsele uwes rusak. Jame meh ora percoyo pas ndeleng sosok sing dikenal pas ngadeg karo celonone melorot.Sosok kui langsung narik celanane. Antarane gugup, kaget, isin,lan murka amarga aibe kebukak, karo kalape Efendi langsung nendang banter banget ing daerah vital kanca sekelase kui. Dadi sakejab, sawangan mripate Jame malih peteng. Saking lara banget gawe donyo ing sekitare Jame langsung mandeg,karo awak sing isih gemeter lan rasa isin sing ora iso ditanggung, Efendi banjur mlayu saka panggon kedadean.
Awak e Jame sing ora ono daya ditemukake karo tukang resik-resik sing arep ngrampungne tugase sabendino,ora suwe banjur tukang kui nemu selembar foto, uwong wedok sing pose nabjubake, sing sabanjure dikenali dadi bintang film dewasa. Selembar foto kui jeblog saka tangan ne Efendi pas lawang jeding sing rusak kui kebuka sing pertama kaline saka tangan Jame.

Sebanjure kedadean kui, Jame amung iso nanggung getiran: deweke kelangan salah sawijine testise. Nanging siji sing liyane nyaris ora ana gunane lan sabanjure ditangani luwih karo dokter.Banjur nalika umur dewasa,nalika Jame petukan Latifa, deweke cerita kabeh. Latifa sempet ngilang pirang-pirang dino, nanging mbalek muncul ing ngarepe Jame lan ngomong sing gawe hubungan ne tekan pelaminan.
“Awake dewe kudu percaya karo keajaiban Gusti Allah,” saurane Latifa pas kui.“Seorane,awak e arep nduweni anak ta?”Jame ndonga muga-muga keajaiban bener-bener arep ngampiri bocah lara kui.
***
“Kucing kui ora bakal pernah bali” saure Latifa.
Jame ngomong karo santai. “Menurutku, kene kudu ndang golek gantine.”
Kuwi papat purnama sakjoke Jame karo Latifah ngrencanakake ndueni kucing. Jame karo Latifah uwes ngoleh ne kucing saka jenis russian blue. Latifa ngekek i jeneng kucing kui Russi. Russi yaiku kucing lanang sing manis lan elegan dadi cedak karo Latifa. Umpomo Jame metu nyang kantor utawa keluar kota, latifah ora terlalu ngroso kesepian. Nanging pas sore kui udan, kucing kui ngilang lan ora ketok maneh neng dino liyane.
Latifa lan Jame wes nglakoni berbagai cara. Jame karo Latifah nempel ne poster neng tiang-tiang listrik neng kabeh gang komplek perumahan. Poster kui dicetak dewe neng kertas HVS ukuran A4. Karo rasa sedih, Latifah milih foto Russi sing pose neng ngarep laptop. Neng duwur e foto kui, latifah nulis kalimat singkat gae huruf gedi kandel :”RUSSI WES ILANG”. Ora lali, Latifah ngekek i nomor umpomo ono wong sing nemok ne kucing kui. Ora mung kui, Jame lan Latifah yo ngumum ne neng sosial media sing di ndueni.
Nyapo orang nyang panti asuhan wae?” takone Latifa ujuk-ujuk.
“Kowe tenanan?” Jame balik tekok.
Ana hal sing gawe ati ne Jame bingung. Masio terus ngarep-ngarep keajaiban, jame lan Latifa yo tau ngrencanakake hal kui sak urunge.
“Kene bakal ndueni anak karo cara iki.”

Latifa ngomong tenanan. Terus, koyo sing wes di rencanakake, Jame lan Latifah mlaku soko emper barengan. Jame buka lawang pager lan Latifah ngetotne neng mburi ne. Gang neng ngarep omah kui sepi. Ujuk-ujuk Jame lan Latifah mlaku nyusuri gang. Bulan mancar, gawe awak e Jame lan Latifa dadi bayangan neng aspal sing kasar.
TRANSLET BASA JAWA
BULAN MEMANCAR
Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19 Agustus 2018)
NAMA ANGGOTA KELOMPOK :
1.    ANANDA YUSTISYA                                                         (06)
2.    ANGGUN MARETHA ANASTASYA (10)
3.    ARUM PUJIANI                                                                 (18)
  1. DEVI RATNA PUSPITASARI                       (35)
  2. DEVINA RAHMAWATI                                            (36)


BULAN MEMANCAR
Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19 Agustus 2018)

Di luar, bulan memancar. Namun di sudut beranda, remang saja. Jame dan Latifa selalu mematikan lampu ketika mereka duduk-duduk di sana. Kalau saja daun-daun pohon tanjung di sisi pagar halaman itu tidak terlalu lebat, mungkin cahaya bulan akan lebih mudah menggambarkan wajah mereka.

“Mungkin kita memang harus memelihara kucing,” ujar Jame.

“Mengapa tidak dari dulu, Jame? Kita bisa memilih jenis yang kita suka,” jawab Latifa.

Jame membenamkan puntung rokoknya ke dalam asbak. Setelahnya, setenggak kopi hangat mengaliri tenggorokannya.

“Aku khawatir dengan alergimu. Menurutmu, apa ada jenis kucing yang tidak mudah merontokkan bulu-bulunya?”

Latifa bergumam tidak jelas. Ia mengetuk-ngetukkan jari telunjuknya yang kurus dan panjang ke dahinya. “Aku tahu,” ujarnya kemudian. Namun suara Latifa tertahan oleh dering sebuah ponsel.

Jame mengangkat ponsel itu dan segera terlibat dalam pembicaraan dengan seseorang. Di ujung pembicaraan, Jame manggut-manggut seraya menoleh ke arah Latifa. “Ibu,” ujarnya lirih, seraya menjauhkan ponsel itu dari telinganya.

“Ada apa?” tanya Latifa selepas Jame menaruh ponselnya di atas meja.

“Kucing.”

Latifa menajamkan matanya ke arah Jame. Jame tampak sedih.

“Kucing kesayangan ibu hilang. Sudah berhari-hari. Ibu begitu sedih sepertinya.”

“Joan hilang?” tanya Latifa seolah tidak percaya.

Jame hanya mengangguk. Dalam suatu kesempatan, Latifa pernah bertemu dengan Joan. Waktu itu liburan panjang, Jame mengajaknya pulang ke kampung halaman. Nyaris selama seminggu, Latifa lah yang paling rajin mengurusi kucing itu, meskipun sembari mencemaskan alerginya. Tapi seekor javanese berekor panjang ternyata memang tidak menyumbangkan banyak bulu rontoknya.

“Lima tahun belakangan, ibu mulai suka memelihara kucing. Bukan hanya Joan. Masih ada dua atau tiga yang lainnya, dan ibu selalu sedih jika terjadi sesuatu yang kurang baik pada kucing-kucing itu.”

“Mungkin ibu butuh lebih banyak teman di rumah,” tanggap Latifa.

Jame terdiam sejenak. Sejak ia menikah dengan Latifa dan harus tinggal jauh dari kota kelahirannya, ibunya hanya tinggal bersama ayahnya. Ayahnya adalah seorang pensiunan tentara yang lebih suka menghabiskan hari-harinya dengan pergi memancing atau berkebun.

“Mungkin rasanya seperti kita,” ujar Jame lirih.

Kalimat pendek Jame yang biasa-biasa saja itu segera membekas di hati Latifa. Bagaimanapun Jame telah mengatakan sesuatu yang menggambarkan suasana hatinya malam itu.

Bulan memancar dan langit sedang bersih di malam purnama itu. Tapi di sudut beranda, remang saja. Cahaya lampu dari ruang tamu hanya segaris tipis cercah yang menerobos lewat gorden jendela yang sedikit terkuak. Cahaya bulan sepertinya belum sanggup menerobos kelebatan daun-daun pohon tanjung dan atap beranda yang cukup rendah.

“Jadi, jenis apa yang menurutmu tidak terlalu berisiko dengan alergimu?”

Latifa menyarankan seekor russian blue. Tetapi boleh juga jika mendapatkan seekor javanese muda yang manis dan berwarna coklat.

“Seperti kucing kesayangan ibu,” tegas Latifa.

Jame setuju saja dengan saran Latifa. Ia menyerahkan sepenuhnya kepada Latifa karena merasa tidak tahu sama sekali soal kucing.

 “Bisa kubayangkan, bagaimana senangnya Hilda kalau kita benar-benar memiliki seekor kucing. Kau ingat, kan? Sewaktu anak itu merengek, tidak mau pulang dari rumah tetangga gara-gara seekor kucing. Padahal hanya kucing kampung biasa.”

“Iya, tentu aku ingat. Tapi sepertinya, anak itu tidak akan kemari lagi.”

“Ada apa? Beberapa hari ini aku tidak melihatnya bersamamu.”

Latifa berusaha tersenyum. Selepas menikmati kopinya beberapa sesapan, ia menceritakan sesuatu dengan suara yang berat.

“Dari yang bisa kutangkap, ibunya tidak pernah rela kalau anak itu nantinya akan lebih dekat dengan kita ketimbang dengan orang tuanya sendiri.”

“Apa itu bukan kekhawatiran yang berlebihan?”

“Aku tidak tahu, Jame. Kita tidak akan pernah tahu jenis perasaan macam apa itu, sebelum kita benar-benar menjadi orang tua,” jawab Latifa, sebelum kemudian beranjak ke peraduan.

Berikutnya hening. Jame masih bertahan di beranda dan kembali mem bakar rokoknya. Belakangan, Jame dan Latifa selalu tidur larut. Mereka sering menghabiskan waktu di sisi kota untuk memandangi pantai hingga dini hari atau mengunjungi kafe yang memainkan lagu-lagu The Beatles. Tapi malam itu mereka memilih diam di rumah.

Bosan di beranda, Jame melangkah keluar membuka pintu pagar halaman. Gang di depan rumah itu sunyi. Cahaya bulan memantulkan bayangan tubuh Jame ke permukaan aspal yang kasar. Jame iseng meman dangi bulan yang telah condong ke barat. Ia teringat Hilda, bocah perempuan lima tahunan, yang sering berada di rumahnya. Hilda adalah anak kedua dari Rahma, adik iparnya. Dalam beberapa kesempatan, Jame pernah menceritakan dongeng tentang peri bulan kepada bocah itu.

“Hilda,” bisik Jame tiba-tiba.

***

Jame baru saja menuntaskan buang hajatnya, ketika mendengar sesuatu yang mencurigakan di toilet sekolah. Jame mendekat ke sumber suara yang berasal dari sebuah kamar mandi yang di pintunya ditempel sebuah permakluman: “pintu rusak, jangan dibuka!” Saat Jame merapatkan telinganya di pintu, suara itu semakin jelas: suara-suara seperti orang mendesah. Terdorong oleh rasa penasaran, Jame pun memutar gagang pintu itu.

Tak dinyana, tiba-tiba saja pintu itu terbuka dengan posisi miring dan nyaris roboh karena salah satu engselnya tidak berfungsi. Jame nyaris tidak percaya ketika melihat sosok yang dikenalnya sedang berdiri dengan celana melorot. Sosok itu pun segera menarik celananya ke atas. Antara gugup, kaget, malu, dan murka karena aibnya terbuka, dengan kalapnya Efendi melayangkan tendangan beruntun yang teramat keras ke daerah vital teman sekelasnya itu. Maka dalam sekejap, pandangan mata Jame menjadi gelap. Sebuah rasa sakit yang teramat dahsyat membuat dunia di sekitar Jame berhenti seketika. Lantas, dengan tubuh yang masih gemetar dan rasa malu yang tidak bisa ditanggungnya, Efendi pun melarikan diri dari tempat kejadian.

Tubuh Jame yang tersungkur tidak berdaya ditemukan oleh seorang petugas cleaning service yang hendak menyelesaikan tugas hariannya, tidak lama kemudian. Petugas itu menemukan selembar foto, seorang perempuan dengan pose yang menakjubkan, yang selanjutnya dikenali sebagai seorang bintang film dewasa. Selembar foto itu telah melayang jatuh dari tangan Efendi ketika pintu kamar mandi yang rusak itu terbuka untuk pertama kalinya oleh tangan Jame.

Setelah peristiwa itu, Jame hanya bisa menanggung kegetiran: ia kehilangan salah satu testisnya. Sementara, satu yang lainnya nyaris tidak berfungsi dan harus ditangani lebih lanjut oleh seorang dokter. Di kemudian hari, di usianya yang matang, ketika Jame bertemu Latifa, ia menceritakan semuanya. Latifa sempat menghilang beberapa hari, namun kembali muncul di hadapan Jame dan mengatakan sesuatu yang membuat hubungan mereka berujung di pelaminan.

“Kita harus percaya pada keajaiban Tuhan,” ujar Latifa saat itu. “Setidaknya, kita akan memiliki seorang anak, kan?” Jame berdoa semoga keajaiban benar-benar akan menghampiri mereka berdua.

***

“Kucing itu tidak akan pernah kembali,” ujar Latifa.

Jame berusaha menanggapi dengan tenang. “Menurutku, kita akan segera mendapatkan penggantinya.”

Itu empat purnama berikutnya sejak mereka merencanakan untuk memelihara kucing. Mereka telah mendapatkan seekor kucing dari jenis russian blue. Latifa memberi nama kucing itu Russi. Russi adalah seekor kucing jantan yang manis dan elegan dan menjadi sedemikian dekat dengan Latifa. Jika Jame pergi ke kantor atau sedang keluar kota, Latifa tidak terlalu merasa kesepian lagi untuk beberapa waktu. Tapi pada sebuah sore yang hujan, kucing itu menghilang dan tidak pernah muncul lagi pada hari-hari berikutnya.


Latifa dan Jame telah melakukan segala upaya. Mereka menempelkan poster di tiang-tiang listrik di semua gang di kompleks perumahan itu. Poster itu mereka cetak sendiri di atas sebuah kertas HVS berukuran A4. Dengan perasaan sedih, Latifa telah memilih sebuah foto seekor kucing, Russi, yang tengah berpose di depan sebuah laptop. Di atas foto itu, Latifa menuliskan sebuah kalimat singkat dengan huruf-huruf kapital berjenis tebal: “RUSSI TELAH PERGI”. Tidak lupa, Latifa juga mencantumkan nomor yang bisa dihubungi jika ada seseorang yang mungkin pernah melihat kucing itu pada suatu hari. Tidak hanya itu, mereka bahkan mengumum kannya di akun media sosial yang mereka miliki.

“Kenapa tidak pergi ke panti asuhan saja?” tanya Latifa tiba-tiba.

“Kau serius?” Jame balik bertanya.

Ada sesuatu yang tiba-tiba berdesir dalam diri Jame. Meskipun terus berharap pada keajaiban, mereka juga pernah merencakan hal seperti itu sebelumnya.

“Kita akan memiliki seorang anak dengan cara seperti itu.”

Latifa mengatakan itu dengan sungguh-sungguh. Lalu, seperti sesuatu yang telah di rencanakan, mereka beranjak dari beranda itu dalam waktu yang nyaris bersamaan. Jame membuka pintu pagar dan Latifa mengekor di belakangnya. Gang di depan rumah itu sunyi. Tiba-tiba mereka tergerak untuk berjalan menyusuri gang. Bulan memancar, memantulkan bayangan tubuh mereka ke permukaan aspal yang kasar

Tidak ada komentar:

Posting Komentar