SOROTE REMBULAN
Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19
Agustus 2018)
Sorote rembulan ilustrasine Rendra Purnama/Republika
Neng jobo, sorote rembulan. Nanging neng
sudut omah, peteng. Jame lan Latifa mesti mateni lampu saben Jame lan Latifa
lungguh neng sudut omah. Yen godhong wit tanjung neng pager ngareo omah ora
katon lemu, ndekri sorote rembulan bakal nggambarake wajahe Jame lan Latifa.
“Kudune awake iki
ngopeni kucing.” jare Jame.
“Nyapo ora awit
dhisik, Jame? Awake
dhewe bisa milih jenis sing
awake dhewe senengi.” saurane Latifa.
Jame nyecekne rokok
neng jero asbak. Sakwise kui banjur ngombe kopi.
“Aku khawatir karo alergimu. Miturut mu, apa ana jenis kucing
sing ora gampang rontok ulune?”
Latifa banjur mikir
karo nuthuk bathuke gawe drijine. “Aku ngerti,” saure Latifa. Nanging suarane
Latifa kuwawa saka suarane telepon.
Jame ngangkat telepon
kuwi banjur omong-omongan karo wong. Neng mburi omongan, Jame tangkluk-tangkluk karo
noleh menyang Latifa. “Ibu” saurane Latifa nanging lirih, karo ngadohake
telepon saka kupinge.
“Ana apa?” takon Latifa sakbare Jame
menehake telepon neng dhuwure meja. “Kucing.”
Latifa banjur mlilik i
Jame. Jame katon resah.
“Kucing sing ditresnani ibu ilang. Wes
pirang-pirang dina, ibu katon resah.”
“Joan ilang?” takone Latifa kaya ora percoyo.
Jame namung ngangguk.
Pas enek kesempatan,
Latifa tau cethuk karo Joan. Pas biyen prei., Jame ngajak muleh menyang desane. Ameh seminggu, Latifa sing
paling sregep ngurusi kucing kui, karo mikirne alergine. Nanging kucing sing
buntute dhawa ulune ora gampang rontok.
“limang tahun iki ibuk seneng ngingu
kucing, ora mung Joan tok, sek ono 2 utawa 3 liane, ibuk nelongso nek kucing e
ginio-ginio”
“ndekri ibuk butuh akeh konco neng
griya,” saurane Latifa.
Jame meneng sediluk. Sak bare Jame
rabi karo Latifa lan kudu omah-omah adoh soko kuto kelairane, ibune neng omah
karo bapake tok. Bapake iku pensiunan tentara sing seneng ngentekno wektu gawe
mancing lan neng sawah.
“ndekri rasa ne koyo awake,” saure
Jame lirih.
Ukara cekak Jame sing biasa- biasa
wae iku mbekas neng ati ne Latifa. Jame ngomong hal sing lagi nggambarne suasana atine
bengi iku.
Bulan nyelorot lan langit resik ing wengi
purnama iku. Nanging ing sudut omah, remang-remang wae. Slorot lampu soko mah njobo nembus
celah serambu.
Slorot bulan urung sanggup nembus godongan wit
tanjung lan gendheng omah.
“dadi, jenis kucing opo sing miturutmu ora beresiko kanggo alergimu iku?”
Latifa ngusulke kucing russian blue. Nanging yo ora popo nek olehe kucing
javanese enom sing ayu lan werno coklat.
“koyo kucing sing disenengi ibu,” tegese Latifa.
Jame setuju karo sarane Latifa. Jame
nyaranke kabeh neng Latifa mergo Jame ora mudeng perkoro kucing.
“iso tak bayangne, pie senenge Hilda
nek nduwe
kucing. Koe eleng pora? Pas anak iku nangis, ora gelem di jak mulih soko omahe
tonggo goro-goro enek kucing. Padahal mung kucing ndeso biasa.”
“Iyo aku mesti eling. Nanging
koyok.e, anak kui ora mrene maneh.”
“Ana apa? Pirang-pirang dina iki aku
ora weroh dewek.e karo kowe.”
Latifa ngusahakne ngguyu. Sakbare nikmati
kopine pirang sesepan, deweke nyritakake sesuatu karo suara kang abot.
“Soko seng tak tangkep, ibuk e ora pernah lilo yen anak kui mangkone
arep luwih cedak karo awak e dewe tinimbang karo uwong tuwane dewe.”
“Apa kui uduk rasa khawatir kang
keluwihan?”
“ Aku ora weroh, Jame. Awak e dewe ora pernah weroh jenis perasaan
macem opo kui, sakurung e
awak e dewe bener-bener
dadi owong tuwa,” saurane Latifa, sakurunge arep ngalih saka lungguhan.
Sakteruse meneng. Jame isih lungguh
neng omah disambi ngrokok. Keri-keri iki Jame lan Latifa turune bengi-bengi. Dewek e kerep ngentekne wektu kanggo
menyang pantai lan ngafe sing ana lagune The Beatles. Nanging wengi iki deweke milih meneng neng
omah.
Bosen neng omah, Jame metu mbukak
pager. Gang ngarep omah sepi. Slorot bulan mantulke bayangane awake Jame neng aspalan. Jame
kelingan Hilda bocah limang taun sing gawene enek omahe. Hilda anak ke loro
saka Rahma adik ipare
Saka
pirang-pirang
kesempatan, Jame pernah menceritakan dongeng babagan peri bulan menyang bocah kui.
“Hilda,” bisikane Jame.
***
Jame lagek wae ngrampungne nguwak hajate, pas krunggu hal sing
nyurigakne neng jeding sekolah. Jame nyedak neng
sumber suara sing soko jeding sing lawange ditempleki tulisan “lawang rusak,
ojo dibukak!“ pas nyedakne kuping nyang lawang,suara kui soyo jelas.
suara-suara kaya uwong bingung. Kedorong karo rasa penasaran, Jame banjur muter gagang lawang iku.
Ora disangka, ujuk-ujuk wae lawang kui dibukak kanthi posisi miring lan nyaris ambruk amarga salah siji engsele uwes rusak. Jame meh ora percoyo pas ndeleng sosok sing dikenal pas ngadeg karo celonone melorot.Sosok kui langsung narik celanane. Antarane gugup, kaget, isin,lan murka amarga aibe kebukak, karo kalape Efendi langsung nendang banter banget ing daerah vital kanca sekelase kui. Dadi
sakejab, sawangan mripate Jame malih peteng. Saking
lara banget gawe donyo ing sekitare Jame langsung
mandeg,karo awak sing isih gemeter lan rasa isin sing ora iso ditanggung, Efendi banjur mlayu saka panggon kedadean.
Awak e Jame sing ora ono daya
ditemukake karo tukang
resik-resik sing arep ngrampungne tugase sabendino,ora suwe banjur tukang kui
nemu selembar foto, uwong wedok sing pose
nabjubake, sing sabanjure dikenali dadi bintang film dewasa. Selembar foto kui jeblog saka tangan ne Efendi pas lawang jeding
sing rusak kui kebuka sing pertama kaline saka tangan Jame.
Sebanjure kedadean kui, Jame amung
iso nanggung getiran: deweke kelangan salah sawijine testise. Nanging siji sing liyane nyaris ora ana
gunane lan sabanjure ditangani luwih karo dokter.Banjur nalika umur
dewasa,nalika Jame petukan
Latifa, deweke cerita kabeh.
Latifa sempet ngilang
pirang-pirang dino, nanging mbalek muncul ing ngarepe Jame lan ngomong
sing gawe hubungan ne
tekan pelaminan.
“Awake dewe kudu percaya karo
keajaiban Gusti Allah,”
saurane Latifa pas
kui.“Seorane,awak e arep nduweni anak ta?”Jame ndonga muga-muga keajaiban bener-bener arep ngampiri bocah lara
kui.
***
“Kucing kui ora bakal pernah bali” saure Latifa.
Jame ngomong karo santai. “Menurutku, kene kudu ndang
golek gantine.”
Kuwi
papat purnama sakjoke Jame karo Latifah ngrencanakake ndueni kucing. Jame karo
Latifah uwes ngoleh ne kucing saka jenis russian blue. Latifa ngekek i jeneng
kucing kui Russi. Russi yaiku
kucing lanang sing manis lan elegan dadi cedak karo Latifa. Umpomo Jame metu
nyang kantor utawa keluar kota, latifah ora terlalu ngroso kesepian. Nanging
pas sore kui udan, kucing kui ngilang lan ora ketok maneh neng dino liyane.
Latifa lan Jame wes nglakoni
berbagai cara. Jame karo Latifah nempel ne poster neng tiang-tiang listrik neng
kabeh gang komplek perumahan. Poster
kui dicetak dewe neng kertas HVS ukuran A4. Karo rasa sedih,
Latifah milih foto Russi sing pose neng ngarep laptop. Neng duwur e foto kui,
latifah nulis kalimat singkat gae huruf gedi kandel :”RUSSI WES ILANG”. Ora
lali, Latifah ngekek i nomor umpomo ono wong sing nemok ne kucing kui. Ora mung
kui, Jame lan Latifah yo ngumum ne neng sosial media sing di ndueni.
“Nyapo orang
nyang panti asuhan wae?”
takone Latifa ujuk-ujuk.
“Kowe tenanan?” Jame balik tekok.
Ana hal sing gawe
ati ne Jame bingung. Masio
terus ngarep-ngarep keajaiban, jame lan Latifa yo tau ngrencanakake hal kui sak
urunge.
“Kene bakal ndueni
anak karo cara iki.”
Latifa ngomong tenanan.
Terus, koyo sing wes di rencanakake, Jame lan Latifah mlaku soko emper
barengan. Jame buka lawang pager lan Latifah ngetotne neng mburi ne. Gang neng ngarep omah
kui sepi. Ujuk-ujuk Jame lan Latifah mlaku nyusuri gang. Bulan mancar, gawe
awak e Jame lan Latifa dadi bayangan neng aspal sing kasar.
TRANSLET
BASA JAWA
BULAN
MEMANCAR
Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19
Agustus 2018)

NAMA
ANGGOTA KELOMPOK :
1.
ANANDA YUSTISYA (06)
2.
ANGGUN MARETHA ANASTASYA (10)
3.
ARUM PUJIANI (18)
- DEVI RATNA PUSPITASARI (35)
- DEVINA RAHMAWATI (36)
BULAN MEMANCAR
Cerpen Tjak Parlan (Republika, 19
Agustus 2018)
Di luar, bulan memancar. Namun di sudut beranda, remang saja. Jame dan
Latifa selalu mematikan lampu ketika mereka duduk-duduk di sana. Kalau saja
daun-daun pohon tanjung di sisi pagar halaman itu tidak terlalu lebat, mungkin
cahaya bulan akan lebih mudah menggambarkan wajah mereka.
“Mungkin kita memang
harus memelihara kucing,” ujar Jame.
“Mengapa tidak dari dulu,
Jame? Kita bisa memilih jenis yang kita suka,” jawab Latifa.
Jame membenamkan puntung
rokoknya ke dalam asbak. Setelahnya, setenggak kopi hangat mengaliri
tenggorokannya.
“Aku khawatir dengan
alergimu. Menurutmu, apa ada jenis kucing yang tidak mudah merontokkan
bulu-bulunya?”
Latifa bergumam tidak
jelas. Ia mengetuk-ngetukkan jari telunjuknya yang kurus dan panjang ke
dahinya. “Aku tahu,” ujarnya kemudian. Namun suara Latifa tertahan oleh dering
sebuah ponsel.
Jame mengangkat ponsel
itu dan segera terlibat dalam pembicaraan dengan seseorang. Di ujung
pembicaraan, Jame manggut-manggut seraya menoleh ke arah Latifa. “Ibu,” ujarnya
lirih, seraya menjauhkan ponsel itu dari telinganya.
“Ada apa?” tanya Latifa
selepas Jame menaruh ponselnya di atas meja.
“Kucing.”
Latifa menajamkan matanya
ke arah Jame. Jame tampak sedih.
“Kucing kesayangan ibu
hilang. Sudah berhari-hari. Ibu begitu sedih sepertinya.”
“Joan hilang?” tanya
Latifa seolah tidak percaya.
Jame hanya mengangguk.
Dalam suatu kesempatan, Latifa pernah bertemu dengan Joan. Waktu itu liburan
panjang, Jame mengajaknya pulang ke kampung halaman. Nyaris selama seminggu,
Latifa lah yang paling rajin mengurusi kucing itu, meskipun sembari mencemaskan
alerginya. Tapi seekor javanese berekor panjang ternyata memang tidak
menyumbangkan banyak bulu rontoknya.
“Lima tahun belakangan,
ibu mulai suka memelihara kucing. Bukan hanya Joan. Masih ada dua atau tiga
yang lainnya, dan ibu selalu sedih jika terjadi sesuatu yang kurang baik pada
kucing-kucing itu.”
“Mungkin ibu butuh lebih
banyak teman di rumah,” tanggap Latifa.
Jame terdiam sejenak.
Sejak ia menikah dengan Latifa dan harus tinggal jauh dari kota kelahirannya,
ibunya hanya tinggal bersama ayahnya. Ayahnya adalah seorang pensiunan tentara
yang lebih suka menghabiskan hari-harinya dengan pergi memancing atau berkebun.
“Mungkin rasanya seperti
kita,” ujar Jame lirih.
Kalimat pendek Jame yang
biasa-biasa saja itu segera membekas di hati Latifa. Bagaimanapun Jame telah
mengatakan sesuatu yang menggambarkan suasana hatinya malam itu.
Bulan memancar dan langit
sedang bersih di malam purnama itu. Tapi di sudut beranda, remang saja. Cahaya
lampu dari ruang tamu hanya segaris tipis cercah yang menerobos lewat gorden
jendela yang sedikit terkuak. Cahaya bulan sepertinya belum sanggup menerobos
kelebatan daun-daun pohon tanjung dan atap beranda yang cukup rendah.
“Jadi, jenis apa yang
menurutmu tidak terlalu berisiko dengan alergimu?”
Latifa menyarankan seekor
russian blue. Tetapi boleh juga jika mendapatkan seekor javanese muda yang
manis dan berwarna coklat.
“Seperti kucing
kesayangan ibu,” tegas Latifa.
Jame setuju saja dengan
saran Latifa. Ia menyerahkan sepenuhnya kepada Latifa karena merasa tidak tahu
sama sekali soal kucing.
“Bisa kubayangkan, bagaimana senangnya Hilda
kalau kita benar-benar memiliki seekor kucing. Kau ingat, kan? Sewaktu anak itu
merengek, tidak mau pulang dari rumah tetangga gara-gara seekor kucing. Padahal
hanya kucing kampung biasa.”
“Iya, tentu aku ingat.
Tapi sepertinya, anak itu tidak akan kemari lagi.”
“Ada apa? Beberapa hari
ini aku tidak melihatnya bersamamu.”
Latifa berusaha
tersenyum. Selepas menikmati kopinya beberapa sesapan, ia menceritakan sesuatu
dengan suara yang berat.
“Dari yang bisa
kutangkap, ibunya tidak pernah rela kalau anak itu nantinya akan lebih dekat
dengan kita ketimbang dengan orang tuanya sendiri.”
“Apa itu bukan
kekhawatiran yang berlebihan?”
“Aku tidak tahu, Jame.
Kita tidak akan pernah tahu jenis perasaan macam apa itu, sebelum kita
benar-benar menjadi orang tua,” jawab Latifa, sebelum kemudian beranjak ke
peraduan.
Berikutnya hening. Jame
masih bertahan di beranda dan kembali mem bakar rokoknya. Belakangan, Jame dan
Latifa selalu tidur larut. Mereka sering menghabiskan waktu di sisi kota untuk
memandangi pantai hingga dini hari atau mengunjungi kafe yang memainkan
lagu-lagu The Beatles. Tapi malam itu mereka memilih diam di rumah.
Bosan di beranda, Jame
melangkah keluar membuka pintu pagar halaman. Gang di depan rumah itu sunyi.
Cahaya bulan memantulkan bayangan tubuh Jame ke permukaan aspal yang kasar.
Jame iseng meman dangi bulan yang telah condong ke barat. Ia teringat Hilda,
bocah perempuan lima tahunan, yang sering berada di rumahnya. Hilda adalah anak
kedua dari Rahma, adik iparnya. Dalam beberapa kesempatan, Jame pernah
menceritakan dongeng tentang peri bulan kepada bocah itu.
“Hilda,” bisik Jame
tiba-tiba.
***
Jame baru saja
menuntaskan buang hajatnya, ketika mendengar sesuatu yang mencurigakan di
toilet sekolah. Jame mendekat ke sumber suara yang berasal dari sebuah kamar
mandi yang di pintunya ditempel sebuah permakluman: “pintu rusak, jangan
dibuka!” Saat Jame merapatkan telinganya di pintu, suara itu semakin jelas:
suara-suara seperti orang mendesah. Terdorong oleh rasa penasaran, Jame pun
memutar gagang pintu itu.
Tak dinyana, tiba-tiba
saja pintu itu terbuka dengan posisi miring dan nyaris roboh karena salah satu
engselnya tidak berfungsi. Jame nyaris tidak percaya ketika melihat sosok yang
dikenalnya sedang berdiri dengan celana melorot. Sosok itu pun segera menarik
celananya ke atas. Antara gugup, kaget, malu, dan murka karena aibnya terbuka,
dengan kalapnya Efendi melayangkan tendangan beruntun yang teramat keras ke
daerah vital teman sekelasnya itu. Maka dalam sekejap, pandangan mata Jame
menjadi gelap. Sebuah rasa sakit yang teramat dahsyat membuat dunia di sekitar
Jame berhenti seketika. Lantas, dengan tubuh yang masih gemetar dan rasa malu
yang tidak bisa ditanggungnya, Efendi pun melarikan diri dari tempat kejadian.
Tubuh Jame yang
tersungkur tidak berdaya ditemukan oleh seorang petugas cleaning service yang
hendak menyelesaikan tugas hariannya, tidak lama kemudian. Petugas itu
menemukan selembar foto, seorang perempuan dengan pose yang menakjubkan, yang
selanjutnya dikenali sebagai seorang bintang film dewasa. Selembar foto itu
telah melayang jatuh dari tangan Efendi ketika pintu kamar mandi yang rusak itu
terbuka untuk pertama kalinya oleh tangan Jame.
Setelah peristiwa itu,
Jame hanya bisa menanggung kegetiran: ia kehilangan salah satu testisnya.
Sementara, satu yang lainnya nyaris tidak berfungsi dan harus ditangani lebih
lanjut oleh seorang dokter. Di kemudian hari, di usianya yang matang, ketika
Jame bertemu Latifa, ia menceritakan semuanya. Latifa sempat menghilang
beberapa hari, namun kembali muncul di hadapan Jame dan mengatakan sesuatu yang
membuat hubungan mereka berujung di pelaminan.
“Kita harus percaya pada
keajaiban Tuhan,” ujar Latifa saat itu. “Setidaknya, kita akan memiliki seorang
anak, kan?” Jame berdoa semoga keajaiban benar-benar akan menghampiri mereka
berdua.
***
“Kucing itu tidak akan
pernah kembali,” ujar Latifa.
Jame berusaha menanggapi
dengan tenang. “Menurutku, kita akan segera mendapatkan penggantinya.”
Itu empat purnama
berikutnya sejak mereka merencanakan untuk memelihara kucing. Mereka telah
mendapatkan seekor kucing dari jenis russian blue. Latifa memberi nama kucing
itu Russi. Russi adalah seekor kucing jantan yang manis dan elegan dan menjadi
sedemikian dekat dengan Latifa. Jika Jame pergi ke kantor atau sedang keluar
kota, Latifa tidak terlalu merasa kesepian lagi untuk beberapa waktu. Tapi pada
sebuah sore yang hujan, kucing itu menghilang dan tidak pernah muncul lagi pada
hari-hari berikutnya.
Latifa dan Jame telah
melakukan segala upaya. Mereka menempelkan poster di tiang-tiang listrik di
semua gang di kompleks perumahan itu. Poster itu mereka cetak sendiri di atas
sebuah kertas HVS berukuran A4. Dengan perasaan sedih, Latifa telah memilih
sebuah foto seekor kucing, Russi, yang tengah berpose di depan sebuah laptop.
Di atas foto itu, Latifa menuliskan sebuah kalimat singkat dengan huruf-huruf
kapital berjenis tebal: “RUSSI TELAH PERGI”. Tidak lupa, Latifa juga
mencantumkan nomor yang bisa dihubungi jika ada seseorang yang mungkin pernah
melihat kucing itu pada suatu hari. Tidak hanya itu, mereka bahkan mengumum
kannya di akun media sosial yang mereka miliki.
“Kenapa tidak pergi ke
panti asuhan saja?” tanya Latifa tiba-tiba.
“Kau serius?” Jame balik
bertanya.
Ada sesuatu yang
tiba-tiba berdesir dalam diri Jame. Meskipun terus berharap pada keajaiban,
mereka juga pernah merencakan hal seperti itu sebelumnya.
“Kita akan memiliki
seorang anak dengan cara seperti itu.”
Latifa mengatakan itu
dengan sungguh-sungguh. Lalu, seperti sesuatu yang telah di rencanakan, mereka
beranjak dari beranda itu dalam waktu yang nyaris bersamaan. Jame membuka pintu
pagar dan Latifa mengekor di belakangnya. Gang di depan rumah itu sunyi.
Tiba-tiba mereka tergerak untuk berjalan menyusuri gang. Bulan memancar,
memantulkan bayangan tubuh mereka ke permukaan aspal yang kasar
Tidak ada komentar:
Posting Komentar